2017 yılı Mart ayında BM OHCHR tarafından “Haklara Yönelik İnanç” girişimi, Beyrut’taki bir uzman çalıştayı sonucunda başlatıldı.

Söz konusu girişim, din veya inanç alanlarında paydaşlara hitap ediyor. Girişimin amacı ise, dinler ve insan hakları arasında disiplinler-arası bir diyalog için ortam hazırlamak, din veya inançların bireysel ve topluluk düzeyinde ifadenin gelişmesini ve insan haklarının korunduğu ortamlarda ilerlemesini sağlamaktır. “Beyrut Deklarasyonu”nda yer alan 18 Taahhüt, dini liderlerin 2012 yılı “Rabat Eylem Planı”nda yer alan üç temel sorumluluğuna ilişkin somut bir eyleme geçmek üzere formüle edilmiştir. Rabat Eylem Planı, ayrımcılık, düşmanlık veya şiddete tahrik sebebi olan ırk veya din temelli düşmanlığa ilişkin olarak hazırlanmıştır. 

Üç temel sorumluluk şu şekildedir:

– Şiddete, düşmanlığa veya ayrımcılığa yol açabilecek türden hoşgörüsüzlük mesajlarını kullanmaktan imtina edilmesi; 

– Hoşgörüsüzlük, ayrımcı kalıp yargılar ve nefret söylemi vakaları karşısında itirazların kararlı ve zamanında dillendirilmesi.

18 Taahhüt’te yer alan bazı konular şunlardır:

– Azınlık gruplarına ait olan herkesin hakkını savunmak için harekete geçilmesi;

– Şiddet, ayrımcılık veya düşmanlığı körükleyen her türlü nefret savunuculuğunun alenen reddedilmesi; 

– Müfredatı, öğretim materyallerini ve ders kitaplarını gözden geçirmek üzere evrensel insan hakları normları ve standartlarıyla açıkça ters düşen yorumların, saptamaların veya diğer dini görüşlerin izlenmesi;

- Cinsiyet eşitsizliğini ve zararlı kalıp yargıları devam ettiren veya hatta cinsiyet-temelli şiddeti görmezlikten gelen dini yorumların gözden geçirilmesi.

RTCYPP Ofisi, İnsan Hakları konulu ilk Yuvarlak Masa Toplantısı’nı 2013 yılında, BM OHCHR ve Din ve İnanç Özgürlüğü Özel Raportörü’nün işbirliğinde gerçekleştirdi. Kıbrıs’ta inanç toplulukları ilk kez bölünmüş adanın her iki kısmından sivil toplum ortaklarıyla bir araya gelerek din ve inanç özgürlüğüyle bağlantılı meseleleri ele alıp tartışma fırsatı yakaladı. 

İnsan Hakları konulu ikinci Yuvarlak Masa Toplantısı ise, 2015 yılı Ekim ayında bir kez daha BM OHCHR ve Din ve İnanç Özgürlüğü Özel Raportörü’nün işbirliğinde gerçekleştirildi ve din özgürlüğünü teşvik etmenin bir aracı olarak kutsal mekanlara erişim ve restorasyonları ile eğitim haklarına odaklanıldı. 

RTCYPP Ofisi, İnsan Hakları konulu üçüncü Yuvarlak Masa Toplantısı’nı ise, 28 Eylül 2017 tarihinde Dayanışma Evi’nde inanç toplulukları temsilcileri ve partner sivil toplum kuruluşları ile gerçekleştirdi. Bu toplantının başlıca hedefi ise, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’ne (OHCHR) “Beyrut Deklarasyonu” ve 2012 yılı “Rabat Eylem Planı”nın bir devamı olarak 18 Taahhüt de dahil olmak üzere “Haklara Yönelik İnanç” girişimini Kıbrıs’ın inanç topluluklarının gündemine getirme fırsatı sunmaktı. Daha fazla okumak için>>

RTCYPP Ofisi, her türlü saldırı, terörizm ve kadına ve kız çocuklarına yönelik olanlar da dahil olmak üzere şiddete karşı Kıbrıs’ın dini liderlerinin ortak çabalarını ve tek ses oluşlarını, Fas’ın Rabat şehrinde 6-7 Aralık tarihlerinde gerçekleşecek olan Rabat+5 Sempozyumu’nda vurgulayacaktır.  BM OHCHR davetlisi olarak katılacak olan RTCYPP İdari Koordinatörü, Kıbrıs’ın dini liderleri, farklı inanç toplulukları ve seküler sivil toplum kuruluşlarıyla yürütülen ve Kıbrıs’ta insan hakları ve dini özgürlüklerin teşviki ve bunlara saygı duyulmasını amaçlayan, daha önce eşi benzeri görülmemiş girişim hakkında konuşacaktır. 

Fas Hükümeti ve Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’nin birlikte düzenlediği Sempozyum, Rabat Eylem Planı ve Beyrut “Haklara Yönelik İnanç” Deklarasyonu’nun bir devamı niteliğinde olup, ayrımcılık, düşmanlık ve şiddete tahrik oluşturan milliyetçi, ırkçı veya dini nefret savunusunun yasaklanmasına dair Rabat Eylem Planı’nın beşinci yıldönümü kutlanacaktır. 

2012 yılından beri Rabat Eylem Planı’nın uygulanması temelinde sempozyum öncelikli alanlara dair bir analiz gerçekleştirecek, iyi uygulamaları ana hatlarıyla belirtecek, bunu yaparken dünyanın birçok yerindeki mevcut somut projelerin sunumunu temel alacak ve Rabat Eylem Planı’nı tamamlayıcı şekilde yerel düzeyde mevcut ve yeni “Haklara Yönelik İnanç” projelerine destek araçları tanımlayacaktır. 

BM OHCHR, mevcut uçurumların tespit edilebilmesi, kapasite inşa yaklaşımlarının tanımlanması, arada bağlantılar kurulmasına yardımcı olmak üzere ilgili aktörler ve projelerin bir envanterinin oluşturulacağını öngörmekte ve envanterin, din adına işlenen şiddet ve mezhep çatışmalarına yol açan vakalar konusunda erken uyarı işaretlerini, dinamikleri ve ortama dair doğru ve güncel analizi sağlamak suretiyle BM’nin mevcut insan hakları mekanizmalarının kapasitelerini de güçlendirebileceğini ümit etmektedir.  

Beyrut Deklarasyonu ve onun 18 Taahhüdü, “Haklara Yönelik İnanç” girişimine bir katkı olması amacıyla Kıbrıs Barış Sürecinin Dini Yolu Ofisi tarafından Yunanca ve Türkçeye çevrilmiştir. 

Deklarasyonun PDF versiyonunu üç dilde indirebilirsiniz. 

 “Haklara Yönelik İnanç” konulu Beyrut Deklarasyonu – İNG / YUN / TUR

“Haklara Yönelik İnanç” konulu 18 Taahhüt - İNG / YUN / TUR 

Haklara Yönelik İnanç: Rapor ve Genel Durum 

Daha fazla bilgi için, BM OHCHR websitesini ziyaret edin.